FAŠIZAM U 21.VEKU - Italija traži jugoslovensku ratnu odštetu nazad

Italijansko državno tužilaštvo traži Jugoslovensku ratnu reparaciju nazad !

Italijansko državno tužilaštvo pri Osnovnom sudu u Bolonji zatražilo je da im se vrati osam slika iz Narodnog muzeja koje je Jugoslavija dobila kao ratnu reparaciju 1949. godine

Ta dela je Jugoslavija 1949. dobila kao ratnu reparaciju, na ime štete pretrpljene od nemačkih nacista, italijanskih fašista i drugih okupatora, kažu nadležni pravnici i istoričari umetnosti.

U optužnici se "za dela koja proizilaze iz delikta krađe i pronevere" okrivljuju četiri italijanska stručnjaka i dva bivša rukovodioca Narodnog muzeja koji su 2004. i 2005. godine u Bolonji i Bariju organizovali izložbu "Od Karpaća do Kanaleta, italijansko umetničko blago iz Narodnog muzeja u Beogradu". Optužba je utoliko čudnija, jer je izložba organizovana kao projekat međudržavne saradnje na najvišem nivou.

U njenoj realizaciji su učestvovala italijanska ministarstva, vrhunski stručnjaci, banke i naravno policija, carina i osiguravajuća društva. A tužilac kao dokaz kriminalnih radnji navodi katalog izložbe, čiji su autori većim delom italijanski stručnjaci, a predgovor mu je napisao tadašnji ambasador Italije u Beogradu.

U katalogu je zabeležena procena italijanskih stručnjaka da dela apeninskih slikara u Narodnom muzeju nisu naročito vredna, pa je još nejasniji motiv da se one traže.

Dugogodišnji kustos Narodnog muzeja, sada u penziji, Nikola Kusovac kaže da je čudno da tokom godina zajedničkih priprema i i meseci, koliko je trajala izložba u Italiji, niko nije primetio ništa sumnjivo u slikama koje je Jugoslavija dobila kao simboličnu ratnu reparaciju.

- Naime, Srbiji i njenim građanima nikad nije vraćeno ono što je opljačkano u ratu. Ovakav zahtev italijasnkog tužioca izgleda kao revizija istorije - rekao je Kusovac.

Domaći pravni stručnjaci uočili su grešku u optužnici, koja tvrdi da su sporne slike zapadni saveznici dali Jugoslaviji u "postupku restitucije". Taj pravni izraz znači vraćanje u prethodno stanje. Pošto pre rata slike nisu bile u Narodnom muzeju, bolonjski tužilac smatra da treba da budu vraćene Italiji.

Međutim, srpski pravnici ističu da on nije pročitao katalog izložbe, koji navodi kao dokaz, gde lepo piše da je slike od zapadnih saveznika dobila Komisija za reparacije pri vladi FNRJ.

A reparacija znači odšteta slične vrednosti umesto pokradenih vrednosti umesto pokradenih umetnina iz Srbije, koje nisu pronađene.

Odšetu Jugoslaviji su dodelili organi američke okupaicone uprave u Nemačkoj, koji su posle 1945. upravljali Sabirnim centrom u Minhenu, gde je čuvano zaplenjeno umetničko blago koje su nacisti opljačkali širom Evrope.

Jugoslavija je 1948. dočekala kao jedina zemlja koja je imala potraživanja za opljačkanim umetničkim blagom, a nije dobila ništa iz riznice u Minhenu, iz koje su se namirile prvo velike sile. Tek posle sukoba Tita i Staljina su Amerikanci promenili stav prema Jugoslovenima.

Prema svedočanstvima savremenika, oni 1949, uoči zatvaranja Sabirnog centra u Minhenu, još uvek krcatog umetninama, odlučuju da udele ponešto Jugoslovenima, s ograničenjem da to ne budu vredna remek-dela.

Prema rečima Kusovca, kada su zapadni saveznici najzad odlučili da nam nešto daju, doveli su kontroverznog Mimaruda bude stručni saradnik jugoslovenske misije, u kojoj ga niko nije poznavao.

Italijanska optužnica  navodi da je Ante Topić Mimara 1949. navodno prevario saveznike i uzeo tone umetnina iz skladiša u Minhenu. Mimara ne može da se brani od ovih optužbi, jer je umro davne 1987. godine.

Optužnica navodi da je posle okončanja restitucionog procesa i zatvaranja centra u Minhenu Mimara imao pet kontejnera sa po pet tona umetnina, s kojima se selio od Južne Amerike do Maroka i trgovao.

U Jugoslaviju je poslao 166 slika, među kojima i osam slika koje se navode u italijanskoj optužnici. Od tih slika, pet je Herman Gering, maršal Trećeg rajha, legalno kupio za veliku sumu u tada savezniččkoj fašističkoj Italiji 1941. od italijanske porodice Kontini Bonakosi, preko antikvara Venture.